Friday, August 08, 2008

Refugee leh Zuau Thugen

Q. Refugee nahih man in zuau thu gen nahi hiam?A. Refugee nakicihma, hong kicihma pek in zuauthu gen nahihi. Kei zuau thu gen ngei keng akici a om leh Lai Siangtho sung a laimal pawlkhat en kawm in kikup ding hi ding hi. Refugee na siauhna in, Refugee nakicihna in thuman leh thudik a gen ding akipan, akipatna lampi a tawn nahi hi. A tel in a lunglutte kikup toh toh ding hi ding hi.
Q. Refugee nahih man in na nuntakna ah kisuangna bek tawh a om ding ding (guilt) nahi hiam?A. Refugee na siauh man leh refugee nahih man in zuakpuak cih min a ngah ding nahi kei hi. Refugee zuauphuaklo tampi om in, refugee lo zuakphuak tampi om hi. Refugee cih kammal i zak sim in zuak or zuauphuak cih thu i lungsim ah a om khak leh refugee icih in bang hi a, refugee cih i haksatna bang hiam cih a tel nailo ihih man in refugee taktak a diakdiak in Zomi refugee-te thu theih huai leh kikup huai tampi om ding hi.
Q. Kei refugee siau nuam pian hi veng in, akingah diam?A. Refugee cih pen siauh theih zong hilo zaw a, ihihna hi zaw hi. Ihihna i cih ciang in haksatna ih thuakna, force labour (suang to, meileng lam bawl) cih bang in zawhthawh thutawh hong ki bawlsiatna leh hong ki simmawhna te a kipan ahi toto ahi hi. Biakna vaitawh kigakna nuai ah gamtang in, simmawhna na tuak leh tua pen refugee khat nahihna hi pah hi.
Q. Refugee te koi ah om?A. Malaysia, Thai-Myanmar border, India leh gam tuamtuam ah refugee a diakdiak in Kawlgam leh Zogam refugee te tampi om hi. A taktak in Kawlgam sung ah tam zaw lai hi. Ahih hang in mi tampi takin refugee nutakna tawh a nunta leh refugee ahih lam uh akitheilo tampi tak om lai hi. Ihihna kithei in, ihihna leh ih hamsatna, hong ki bawlsiatna leitungbup ah taangko in, huhna ngen leng hong panpih ding leh hong hu ding Pasian in hong koihsak dimdem sa ahi hi. Refugee pen gamgi leh gamdang bek ah a om hilo in, gamsung mahmah ah zong tampi a om ahi hi.
Q. Refugee icihte leh refugee a siaute pen zuau thugen leh zuau phuakte ahi uh hiam?A. Refugee asiau leh refugee a lutte pen thuman a pulak ding leh, kuama theihloh hamsatna a thuakkhate' tang ding in a pulak, a lakkhia, a pholak khia minam leh Pasian' mizatte uh ahi uh hi. Bang hang hiam cih leh amaute in aw neilote tang in aw hi in, thu gen khuan neilote' thugena theih na ding in taangmi asemte, mipi a ding in a dingte ahi uh hi.
Gtn. I Topa Zeisu amu ngei kuamah i om kei hi. Ahih hang in mi kineihsiam leh limsuaih siamte hang in Zeisu i mitkha ah a luai theih na ding in (actor) te Zeisu hong kineih uh in, Zeisu' video te hong kizaih uh ciang in piangthakna leh Pasian hihna zahtakna a nei thei mi tampi om hi. A taangmi ding, aki neih ding leh a thuaktakpite' thuakna a genkhia ding in taangmi om kei leh leitung ah haksatna cih pen gamdangte in hong theihpih lo ding uh hi.
Ih guallehna lampi gualzawhna tawh hong tawnsak ding i Topa muang kawm sa in mainawt ciat ni!

No comments: